art fd 23 december 2003

Onafhankelijke consultancy sinds 1992

Galerij 3, 1411 LH Naarden

tel.: 035 6943060 / fax: 035 6951632

home

diensten

Drs Ruud H. Veenstra RA

"Boeken van goodwill biedt geen inzicht", Het Financieele Dagblad, 23 december 2003, door Ruud Veenstra

"In het Financieele Dagblad van 15 december 2003 gaat Anton Dieleman, onder de titel 'Direct afboeken van goodwill mag ook nu al niet meer', in op de vraag hoe goodwill verwerkt dient te worden in de jaarrekening. Het is natuurlijk goed om dat even op een rij te zetten, maar het jammere is dat hij bij alle genoemde tot op heden toegepaste boekingsmethoden aan de essentie voorbijgaat en dat het dus eigenlijk helemaal niet zo belangrijk is welke verkeerde methode wordt toegepast.

Of de goodwill nu van het eigen vermogen wordt afgeboekt of in de balans wordt geactiveerd en op basis van een subjectieve schatting of volgens een vaste systematiek ten laste van het resultaat wordt afgeboekt, het blijft een kunstgreep om de gecompliceerde economische werkelijkheid in het onmogelijke keurslijf van de journaalposten te persen.

Inzicht voegt deze boekhoudkundige verwerking niet toe. Het is eerder zo dat de inadequate boekhoudtechniek de lezer afhoudt van het inzicht dat de jaarrekening behoort te geven.

De vraag die in werkelijkheid beantwoord moet worden is niet wat in de Verenigde Staten, in Europa of in Nederland op dit moment formeel is voorgeschreven. De echte vraag is hoe fusies en overnames zodanig in de jaarrekening zouden moeten worden 'verantwoord' dat de lézer van de jaarrekening zich een verantwoord oordeel kan vormen omtrent het vermogen en het door de onderneming behaalde resultaat.

Boekhouden is niet het doel maar een middel. Bij fusies en overnames is boekhouden voor boekhouders jammer genoeg, maar ontegenzeggelijk, niet meer dan een gebrekkig middel waarmee de economische werkelijkheid verminkt wordt weergegeven.

Waar het in de jaarrekening om gaat, is dat de lezer in het jaar waarin de fusie of overname gerealiseerd is, zich vanuit de jaarrekening over datzelfde jaar een adequaat beeld kan vormen van de cruciale economische doelstellingen en veronderstellingen die aan de beslissing van de fusie of overname ten grondslag liggen. De jaren na de overname of fusie moet vervolgens in de jaarrekeningen verantwoording worden afgelegd over de mate waarin de doelstellingen al of niet zijn gerealiseerd en of de onderliggende veronderstellingen al of niet juist blijken te zijn geweest.

De goodwill - de term waarmee in het boekhoudjargon het verschil tussen de betaalde prijs en de balanswaarde van de 'identificeerbare activa' wordt aangeduid - is niet meer dan een eenmalig historisch gegeven en is daarna hoegenaamd niet meer interessant voor het beoordelen van de economische prestatie van de nieuw gevormde, al dan niet grotere onderneming.

De historisch betaalde goodwill is nog slechts relevant voor de vraag of de overnamebeslissing achteraf profijtelijk blijkt te zijn geweest. Daarbij is die vraag nog niet eens gemakkelijk en eenduidig te beantwoorden. De sluier van de boekingsmethoden ontneemt het zicht op de echte vragen."