nrc

"In het NRC Handelsblad van 2 april rapporteren Joost Oranje en Jeroen Wester uitvoerig over een omstreden handelwijze bij Ahold bij het opmaken van de balansen vanaf juni 2001, die nog niet eerder bekend is geworden.

Door ingrepen in de afsluitprocedures van de boekhouding per het einde van ieder kwartaal, zouden de balansen van Ahold tot het najaar van 2004 (enerzijds de liquide middelen en anderzijds de crediteuren) voor ongeveer 200 miljoen euro bewust te hoog voorgesteld en kengetallen geflatteerd zijn.

Nadat de interne accountantsdienst hierover medio 2004 rapporteerde, besloot het Ahold-bestuur deze handelwijze in twee stappen te redresseren en er geen ruchtbaarheid aan te geven. Met name over dit laatste is begrijpelijkerwijze flinke commotie ontstaan.

Hoogleraren spreken elkaar in het openbaar tegen, de onvermijdelijke Kamervragen aan de regering zijn gesteld, partijen in de lopende rechtszaken proberen zijde te spinnen bij de kwestie, de verwarring in Nederland wordt alsmaar groter en het reeds bestaande wantrouwen wordt gevoed. Niet duidelijk is de rol van het 'audit committee' en de externe accountants van Deloitte en PwC. Ook de rol van de boekhouders is niet duidelijk.

Blijkens de krantenberichten bagatelliseert Ahold de kwestie. Gevreesd moet daarom worden dat het herwinnen van het vertrouwen in de integriteit van het financiële verkeer en de financiële markten daardoor weer verder uit zicht raakt.

Ahold heeft ontegenzeggelijk zowel in goede als in slechte tijden in het internationale financiële verkeer een voorbeeldfunctie van wereldformaat. Afbraak van het beginnende herstel van vertrouwen moet voor alles voorkomen worden.

Dit kan alleen door deze kwestie niet nog verder op haar beloop te laten, maar door Ahold en zijn accountants dit keer zelf precies publiekelijk te laten ophelderen welke rol het (nieuwe) bestuur, het (nieuwe) audit committee en de accountants van Deloitte en PwC bij de besluitvorming hebben gespeeld en of Deloitte en PwC als externe accountants al eerder van bedoelde handelwijze op de hoogte waren of hadden kunnen zijn.

Indien dat op korte termijn gebeurt zou de kwestie wellicht zelfs kunnen uitmonden in een “blessing in disguise”.

Het is van eminent belang dat van deze kwestie geleerd wordt in plaats van weer een nieuwe, voortsudderende affaire op het blazoen van Nederland bij te schrijven. Niet alleen het imago van Ahold is in het geding, maar ook het imago van Nederland in de internationale zakenwereld.

Wanneer we ervan uitgaan dat de berichtgeving in het NRC Handelsblad juist is, is de 'kwestie' vooral ontstaan, doordat de functie van de jaarrekening en de tussentijdse verslaggeving van meet af aan niet goed begrepen is. Jaarrekeningen en de tussentijdse cijfers moeten de financieel-economische positie integer weergeven.

Het in overeenstemming met de leveranciers bedingen van een langere betalingstermijn past daar in. Manipulatie van de boekhouding om de kwartaal-, halfjaar- en jaarcijfers te flatteren past daar absoluut niet in.

Dit is ook precies wat in deze kwestie wringt. Bagatelliserende opmerkingen van Ahold en hoogleraren zijn in dit geval dan ook in het geheel niet op zijn plaats. De vraag gaat namelijk over al dan niet integer ondernemingsbestuur en al dan niet integere boekhoudingen en (externe) accountantscontrole.

‘Een beetje integer’ is geen optie. Vooralsnog verdienen de interne accountantsdienst van Ahold en Joost Oranje en Jeroen Wester van het NRC Handelsblad een eervolle vermelding.

[i] Drs Ruud H. Veenstra RA heeft een lange staat van dienst als openbaar accountant van grote en internationale ondernemingen en als onafhankelijk accountantcy-consultant te Naarden. www.veenstraaccountancy.nl