Onafhankelijke consultancy sinds 1992

                       Galerij 3, 1411 LH  Naarden

                         tel.: 035 6943060 / fax: 035 6951632

diensten

Drs Ruud H. Veenstra RA

publicaties

actualiteiten

archief

disclaimer

Chief Financial Officer, november-december 2008

"CFO-column: Mobiliseer democratische oordeelskracht!", door Ruud Veenstra

De wereldorde is fragiel. In de landen van de Europese Unie en in de EU als geheel zijn politiek en bestuur losgeraakt van de burgers. Elektronische automaten zijn de facto de baas en de burgers zijn gereduceerd tot louter verlengstuk daarvan. IFRS, US-GAAP en controle missen een op de huidige realiteit geënt wetenschappelijk fundament. Hoe kan de in accountancy aanwezige oordeelskracht worden gemobiliseerd en bijdragen aan een gezondmaking van de maatschappelijk economische ordening?

Een adequaat accountantsoordeel bij een eerlijke en duidelijke publieke verantwoording is bondig: Deugdelijk gecontroleerd en juist bevonden. Dit maatschappelijk relevante oordeel behoeft weinig woorden. Het behelst een oordeel op rationele gronden over de semantische (betekenisvolle) weergave van de economische werkelijkheid van een maatschappelijke entiteit (bedrijf of overheid) volgens een democratisch verantwoordingskader, waarin gelijkwaardigheid van alle burgers en wederkerigheid vooropstaat (zie mijn column in dit blad van november-december 2005 over ‘De lessen van Rousseau’).

ONAFHANKELIJKE PERSOONLIJKHEID

Aan alles vooraf gaat de democratische bereidheid van bedrijven en overheden om eerlijk inzicht te geven volgens het materiële burgerlijke recht en/of materiële comptabiliteitsrecht, onder meer tot uiting komend in het essentiële jaarverslaggevingaxioma Substance over form (in Nederland gecodificeerd in art. 2:362 BW). Ondemocratische ingrepen, formele spitsvondigheden en misleidende formuleringen zijn hiermee strijdig. Om een maatschappelijk relevant oordeel te kunnen geven moet een goede auditor derhalve beschikken over gerijpte deskundigheid en een mentaal sterke, rationele, wetenschappelijk gevormde en onafhankelijke persoonlijkheid.

Democratische verantwoording en accountantscontrole berusten op drie fundamentele pijlers: I. een rationeel mensbeeld. II. normatieve, rationeel-analytische principes. III. deductief-logisch daarvan afgeleide modellen (‘betekenisgebonden’ wiskundige ordeningen van de waarneembare werkelijkheid). Deze modellen, te weten: (1) Het basismodel van de maatschappelijk economische ordening, waaronder het monetaire stelsel, een rechtstatelijke democratische verhouding tussen burger en staat, een adequaat eigendomsrecht en een niet tot geld beperkt welvaartsbegrip en waardebegrip, (2) het bedrijfsmodel en daarbij behorende elektronische en niet-elektronische bedrijfsprocessen, (3) een normatief jaarverslaggevingmodel gericht op inzichtgeving, en (4) een model voor accountantscontrole uitgaande van volkomen controle moeten aan de volgende criteria voldoen: a. duidelijkheid (waaronder een democratisch gedeeld vocabulaire!), b. stabiliteit, c. coherentie, d. consistentie, e. objectiveerbaarheid, en f. verifieerbaarheid. De huidige modellen vertonen ernstige tekortkomingen en zijn incoherent.

MOBILISATIE